Begrippen
Hier een aantal begrippen uit de psychologie van Jung welke vaak gebruikt worden:
Anima
De onbewuste vrouwelijke energie van de man.
Animus
De onbewuste mannelijke energie van de vrouw
Archetypen
Archetypen zijn geërfde psychische basis structuren van de psyche. Een aanname is dat ze door constante herhaling een neerslag in de psyche van de mens vormen. Ze liggen in de basis van ieder mens verankerd. Het zijn energie-eenheden die de mens vanuit het collectief onbewuste aansturen en verantwoordelijk zijn voor het algemene beeld wat we hebben van bijvoorbeeld een vader of een moeder.
Collectief onbewuste
Als eerste heeft Jung een onderscheid gemaakt tussen een persoonlijk en collectief onbewuste. Dit maakt de mens zowel een individu als een collectief wezen. Daarmee wordt meteen het conflict duidelijk wat er in de mens speelt. Hij moet zich zowel aan zijn eigen eisen als aan die van het collectief aanpassen. Dit collectief is buiten hem in de vorm van de familie, land, wereld waarin hij leeft, de heersende waarden en normen aanwezig, maar het collectief leeft ook in het onbewuste. Het collectief onbewuste is de overgeërfde psychische basisstructuur waar we allemaal uit voortkomen. Ondanks dat mensen individueel veel van elkaar verschillen zijn we voor het grootste deel gelijk. Dit komt omdat we door dezelfde archetypen aangestuurd worden.
Vanuit de Dieptepsychologie wordt altijd rekening gehouden met het conflict tussen individu en collectief. Bij een psychose wordt het individu bijvoorbeeld totaal overgenomen door het collectief onbewuste. Ook bij een tijdelijke neurose kan het collectief onbewuste het bewustzijn overspoelen, maar blijft de structuur van het 'ik' overeind. Ook van buitenaf kan de mens overspoeld worden door het collectief zodat hij zich niet meer vrij kan ontplooien. Dit is vaak een reden dat iemand in therapie gaat. Het gevoel van overspoeld te worden door de collectief heersende moraal is vaak analoog aan zijn angst voor overspoeling van het collectief onbewuste.
Dieptepsychologie
De grondleggers van de dieptepsychologie zijn Sigmund Freud en Carl Gustav Jung (rond 1900). De dieptepsychologie gaat er van uit dat we een onbewust psychisch deel hebben, met inhouden die we niet bewust zijn, maar die ons wel aansturen. De behandeling bestaat uit bewustmaking van deze onbewuste drijfveren.
Individuatie
De therapie is de begeleiding van een proces dat in potentie al aanwezig is. Dit proces noemt Jung het "individuatieproces". Het individuatieproces kan het best omschreven worden als het instinct van onze psyche naar eenheid. Deze eenheid is de balans tussen de onbewuste drijfveren en ons bewuste handelen en zijn. Cliënten komen meestal met een hulpvraag op het moment dat dit proces stagneert. Door de therapie wordt dit proces weer op gang gebracht en versneld.
Projectie
Subjectieve inhouden uit het onbewuste die we toeschrijven aan andere mensen en onze omgeving. Moeten we leren terugtrekken om ze deel van het bewustzijn te laten worden; om ze bewust te worden.
Schaduw
Het persoonlijk onbewuste. Dit is gedeeltelijk ooit bewust geweest, maar verdrongen. Dit herkennen we vaak alleen door middel van projectie op een ander mens of object.